Để giải quyết vấn đề trên, IUCN và Trung tâm Bảo tồn Sinh vật biển và Phát triển Cộng đồng (MCD), một tổ chức Phi chính phủ trong nước đồng thời là thành viên của IUCN, đã thành lập Liên minh Hạ Long – Cát Bà (HLCBA), môt cơ chế đối tác giữa chính quyền, doanh nghiệp và các tổ chức cơ sở. Dưới sự tài trợ của Tổ chức Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Liên minh hỗ trợ những sáng kiến của các bên liên quan và thúc đẩy quản trị đổi mới.

Khi Vịnh Hạ Long được công nhận là Khu Di sản Thế giới (WHS) vào năm 1994, IUCN đã khuyến nghị nên bao gồm cả phần Quần đảo Cát Bà. Cả hai khu cùng chung hệ sinh thái biển và ven biển nên việc phối hợp quản lý là rất quan trọng. Với ý nghĩ đó, dự án ban đầu có tên là Liên minh Vịnh Hạ Long, đã được đổi tên thành Liên minh Hạ Long – Cát Bà.

Tại hội thảo khởi động dự án do IUCN, MCD, USAID và Ban Quản lý Vịnh Hạ Long tổ chức tại Thành phố Hạ Long vào ngày 20 tháng 1 năm 2015. Với sự tham gia của các tổ chức phi chính phủ trong nước và các sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Giao thông, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hội thảo là một cơ hội để trao đổi cởi mở về các vấn đề môi trường mà vịnh đang phải đối mặt.

Một nghiên cứu độc lập năm 2013 của IUCN cho thấy các mỏ khai thác than, mỏ đá, đường bộ và cảng biển xung quanh vịnh đã có những biện pháp giảm đáng kể lượng nước rửa trôi gây ô nhiễm. Thêm vào đó, chính quyền địa phương đã quyết tâm di dời mấy trăm hộ dân xâm phạm vùng lõi Khu Di sản Thế giới. Với sự thay đổi trên, một đánh giá gần đây đã kết luận rằng chất thải từ hàng trăm các thuyền du lịch là nguồn chính gây ô nhiễm nước trong vịnh.

Điều này được khẳng định lại bởi một nghiên cứu phân tích hiện trạng của IUCN hỗ trợ gần đây do Viện Phát triển Quản lý Châu Á (AMDI), một tổ chức phi chính phủ trong nước và là đối tác của Liên minh, thực hiện. Nghiên cứu chỉ ra rằng không những hầu hết các thuyền du lịch xả nước thải chưa qua xử lý trực tiếp vào vịnh mà thậm chí những thuyền có trang bị thì cũng hiếm sử dụng hệ thống xử lý nước thải. Kiểm soát ô nhiễm từ những thuyền này là một thách thức bởi chúng hoạt động phân tán rộng khắp vịnh. Chính quyền có thể ban hành các quy chế nhưng nếu không có sự thực thi nghiêm túc thì không có gì đảm bảo rằng quy chế sẽ được tuân thủ.

IUCN đang mời các công ty lớn, sở hữu hơn nửa số lượng thuyền trên vịnh tham gia vào Liên minh. Phản hồi cho thấy mặc dù những công ty này rất muốn bỏ tiền đầu tư vào công nghệ kiểm soát ô nhiễm tiên tiến, họ lưỡng lự không muốn đầu tư chi phí lớn khi cảm thấy cơ chế chính sách không minh bạch và khó đoán định. Các công ty cần chính phủ thiết lập và thực thi quy chế yêu cầu tất cả các thuyền trang bị và vận hành hệ thống xử lý nước thải. Nếu không có sự đảm bảo này, các công ty không tin rằng sự đầu tư của họ sẽ mang lại hiệu quả trong việc giảm ô nhiễm nước.

Quy chế môi trường nghiêm ngặt hơn sẽ mang lại hiệu quả kinh tế rõ ràng. Nhìn thoáng qua trên website TripAdvisor, nơi nhận được thông tin bình luận về vịnh mỗi ngày, có thể thấy trong khi hầu hết khách du lịch ấn tượng với vẻ đẹp tự nhiên, rất nhiều người thất vọng bởi chất lượng nước bẩn và rác thải rắn có thể nhìn thấy rõ. Nếu ô nhiễm nước không giảm xuống, vịnh có thể bị mang tiếng là một nơi du khách không nên đến, và điều này không chỉ là mối đe dọa đối với các công ty du lịch mà còn đối với cả 10 triệu đô la Mỹ tiền phí tham quan du lịch mà năm 2014 Vịnh thu được.

Nếu các công ty và chính quyền có thể hợp tác để giảm ô nhiễm và cải thiện trải nghiệm cho du khách, các khách du lịch sẽ có xu hướng dành thêm thời gian và trả thêm tiền khi tới nơi đây. Phản hồi của TripAdvisor đưa ra khuyến nghị nên tổ chức các chuyến du thuyền 3 ngày/2 đêm để đưa khách du lịch đi đến những điểm xa hơn và sạch hơn của vịnh. Các bình luận cũng ủng hộ nhiều hơn cho các công ty có đầu tư du thuyền và tour có chất lượng tốt hơn. Sự đồng thuận có thể thấy là khách du lịch sẽ trả tiền nhiều hơn cho một tour chất lượng cao. Việc chuyển đổi từ số lượng sang chất lượng sẽ có tiềm năng nâng cao doanh thu, giảm ô nhiễm và cải thiện tiếng tăm quốc tế về vịnh.